9 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการทำหมันสุนัข มีอะไรบ้าง มาดูกัน!

แชร์ :

หลาย ๆ คนอาจจะเข้าใจผิดว่าการทำหมันให้สุนัขเป็นการทรมานสัตว์ ทำให้หลาย ๆ คนมีความกังวลว่าจะทำหมันให้สุนัขของเราดีไหมนะ เพราะกลัวผลข้างเคียงต่าง ๆ ที่จะตามมาในอนาคต แต่จริง ๆ แล้วการทำหมันในสุนัขมีข้อดีเยอะกว่าที่ใครหลายคนคิด เช่น การดูแลเพื่อไม่ให้ขยายพันธุ์ และมีลูกเกินกว่าจำนวนที่ตนเองสามารถดูแลได้ หรือออกไปผสมพันธุ์กับหมาตัวอื่นภายนอกได้อย่างเต็มที่ เป็นต้น

สำหรับเจ้าของน้องหมาคนไหนที่กำลังลังเล คิดไม่ตกว่าจะทำหมันให้กับสุนัขของเราดีไหม มาอ่านบทความนี้กันค่ะ PetPlease ได้รวบรวมเรื่องราวเกี่ยวกับการทำหมันสุนัขมาไว้ที่นี่แล้ว 9 เรื่อง ใครที่ลังเลอยู่อ่านเลย!

บทความนี้ขอนำเสนอ

การทำหมันคืออะไร?
การทำหมันสุนัขตัวผู้มีกี่วิธี?
การทำหมันสุนัขตัวเมียมีกี่วิธี?
การเตรียมตัวก่อนทำหมัน
การดูแลสุนัขหลังทำหมัน
อาหารการกินหลังทำหมัน
พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปหลังทำหมัน
ข้อดีของการทำหมันสุนัข
ข้อเสียของการทำหมันสุนัข
คำถามที่พบบ่อย

การทำหมันสุนัขคืออะไร?

การทำหมัน คือกระบวนการที่สัตวแพทย์ทำให้สุนัขของคุณไม่สามารถสืบพันธุ์ได้ เมื่อทำหมันสุนัขตัวผู้ กระบวนการนี้จะเรียกว่าการตัดไข่ เมื่อทำหมันสุนัขตัวเมีย จะเรียกว่าการตัดรังไข่และมดลูก

การทำหมันสุนัขตัวผู้มีกี่วิธี?

ซึ่งการทำหมันในสุนัขตัวผู้ โดยส่วนใหญ่ทำเพื่อควบคุวมจำนวนประชากร ลดพฤติกรรมอันไม่พึงประสงค์ รวมถึงป้องกันโรคร้ายต่าง ๆ อีกด้วย และการทำหมันสุนัขแบบถาวร มีทั้งหมด 3 วิธี

วิธีการทำหมันโดยการผ่าตัดเอาอัณฑะออก (Neutering)

มาทำความรู้จักวิธีการทำหมันวิธีแรกกัน! การทำหมันวิธีนี้ สามารถเรียกได้อีกอย่างว่า “การตอน” วิธีนี้เป็นวิธีที่นิยมมากที่สุดในการทำหมันสุนัขตัวผู้ เพราะมีประสิทธิภาพสูงที่สุดเมื่อเทียบกับวิธีอื่น ๆ

วิธีการทำหมันโดยการผ่าตัดนำท่อสุจิออก (Vasectomy)

การทำหมันด้วยวิธีนี้เป็นการผ่าตัดนำท่อส่งสเปิร์มจากลูกอัณฑะของสุนัขออกไป ทำให้ไม่สามารถหลั่งอสุจิไปปฏิสนธิกับตัวเมียได้ แต่วิธีนี้ไม่ได้นำเอาอัณฑะของสุนัขออกไปด้วยเหมือนวิธีแรก จึงยังส่งผลให้สุนัขตัวผู้ยังมีความต้องการผสมพันธุ์เหมือนก่อนที่จะทำหมัน และไม่ได้ลดพฤติกรรมอื่น ๆ เช่น การฉี่ไม่เป็นที่เพื่อแสดงอาณาเขต การแอบหนีออกจากบ้านเพื่อหาคู่ผสมพันธุ์ การแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวในบางตัว รวมถึงไม่ได้ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเกี่ยวกับอัณฑะเหมือนวิธีแรกด้วย นอกจากนี้ หลังจากทำหมันด้วยวิธีนี้ไปแล้วเกิน 2 เดือนขึ้นไป สุนัขตัวผู้ก็จะยังมีโอกาสในการทำให้สุนัขตัวเมียตั้งครรภ์ได้อยู่บ้างเล็กน้อยค่ะ

วิธีการทำหมันหมาตัวผู้โดยการฉีดยา

การฉีดยาเป็นหนึ่งในวิธีที่สามารถทำหมันสุนัขที่รักได้ โดยจะเป็นการฉีดยาเข้าสู่อัณฑะของสุนัข จนกลายเป็นหมันในที่สุด ซึ่งสามารถเริ่มได้ตั้งแต่สุนัขมีอายุ 3 จนถึง 10 เดือน กระบวนการนี้อาจใช้เวลา 60 วันถึงจะเห็นผลค่ะ!

หลายคนอาจเป็นกังวลว่าการฉีดยาจะนำมาสู่การทำลายการผลิตฮอร์โมนประเภทเทสทอสเทอโรน (Testostorone) ให้หมดไป แต่จริง ๆ แล้วนั้นเป็นการปรับให้ลดลงเหลือเียงครึ่งนึงของร่างกาย ส่งผลให้พฤติกรรมต่าง ๆ ยังเหลืออยู่ ไม่ว่าจะเป็นการปัสสาวะไม่เป็นที่ กิริยารุนแรงที่แสดงออกถึงการอยากมีเพศสัมพันธุ์ และการฉีดยาในการทำหมันไม่ได้ป้องกันความเสี่ยงของโรคอัณฑะได้เหมือนกับวิธีอื่น ๆ นี่คือเหตุผลที่สัตวแพทย์หลายคนไม่แนะนำให้สุนัขที่รักทำหมันด้วยวิธีการฉีดยาค่ะ!

การทำหมันสุนัขตัวเมียมีกี่วิธี?

สำหรับการทำหมันสุนัขตัวเมียนั้นจะสามารถแบ่งออกได้ทั้งหมด 2 วิธีด้วยกัน ดังรายละเอียดต่อไปนี้

การทำหมันโดยวิธีผ่าตัดนำทั้งรังไข่และมดลูกออก (Ovariohysterectomy)

การผ่าแบบนี้จะตัดทั้งรังไข่และมดลูกออกไปทั้งคู่เลยค่ะ ซึ่งเป็นวิธีที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในสหรัฐอเมริกา และประเทศไทยก็เป็นที่นิยมเช่นเดียวกัน เนื่องจากเป็นวิธีที่ปลอดภัย อีกทั้งยังป้องกันความเสี่ยงของโรคต่าง ๆ ได้ เพียงแค่ผ่าตัดรังไข่ และมดลูกออกเท่านั้นค่ะ!

การทำหมันโดยวิธีผ่าตัดนำรังไข่ออก (Ovariectomy)

มาถึงอีกวิธีที่สามารถทำได้ คือ การผ่าตัดนำรังไข่ออกเพียงอย่างเดียว ซึ่งถือว่าเป็นอีกหนึ่งวิธีที่สามารถควบคุมขนาดของแผลได้เป็นอย่างดี รวมถึงลดอัตราเสี่ยงของโรคภัยจากฮอร์โมนที่ถูกผลิตออกมา เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่แนะนำเลยนะคะเพราะเป็นวิธีที่ผ่าตัดเพียงแค่รังไข่ แต่ยังคงมดลูกเอาไว้ !

การเตรียมตัวก่อนทำหมัน

การเตรียมตัวก่อนทำหมันนั้นมีอะไรบ้าง เพื่อน ๆ กำลังสงสัยกันอยู่ใช่ไหมล่ะคะ ? สำหรับการเตรียมตัวนั้นไม่ได้ยากอะไรเลยค่ะ สำหรับสุนัขตัวผู้นั้นเพียงแค่งดอาหาร และน้ำก่อนเข้ารับการผ่าตัดประมาณ 8 ถึง 12 ชั่วโมงเท่านั้น ในกรณีนี้ก็คล้าย ๆ กับของมนุษย์ใช่ไหมล่ะคะ นั่นก็เป็นเพราะว่าต้องป้องกันการสำรอกอาหารออกมาขณะที่การผ่าตัดค่ะ

ในส่วนของสุนัขตัวเมียนั้นเราต้องนำพวกเขาไปตรวจสุขภาพเบื้องต้นโดยสัตวแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในการตรวจปัญหาสุขภาพเบื้องต้น ประเมินความเป็นไปได้ในการผ่าตัด หรือความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้ เมื่อผ่านขั้นตอนนี้ไปได้แล้วก็สามารถทำการงดอาหาร และน้ำเหมือนกับสุนัขตัวผู้ได้เลยค่ะ อาจจะเป็นเรื่องที่ยากในการเห็นพวกเขาโหยหวนนะคะ แต่เจ้าของต้องใจแข็ง เพื่อสุขภาพที่ดีของสุนัขที่รักนะคะ!

การดูแลสุนัขหลังทำหมัน

เนื่องจากการทำหมันเป็นการผ่าตัดชนิดหนึ่ง เราจึงต้องใส่ใจและดูแลสุนัขของเราหลังทำหมัน ซึ่งสิ่งที่ต้องดูแลหลัก ๆ คือ

หมั่นดูแลแผลผ่าตัด

เราต้องสังเกตุแผลผ่าตัดสุนัขทุกวัน เพื่อสังเกตว่ามีอาการบวม แดง อักเสบ มีกลิ่นเหม็นหรือมีหนองหรือเปล่า ถ้าหากแผลผ่าตัดมีอาการข้างต้นให้รีบพาสุนัขไปพบสัตวแพทย์ทันที

หลีกเลี่ยงกิจกรรมหนัก ๆ

หลังการผ่าตัดเราไม่ควรให้สุนัขทำกิจกรรมหนัก ๆ เช่น วิ่ง กระโดด หรือเดินเยอะเกินไปในทันที ควรเว้นไว้เป็นเวลา 7-14 วัน เพื่อป้องกันการฉีกขาดของแผลผ่าตัด

ใส่ปลอกคอกันเลีย

การใส่ปลอกคอกันเลียจะป้องกันไม่ให้สุนัขเลียแผลผ่าตัดทำหมัน และยังป้องกันการติดเชื้อ หรือการอักเสบของแผลจากน้ำลายได้อีกด้วย

อย่าให้สุนัขโดนน้ำ

เราต้องคอยดูแลสุนัข ต้องคอยระวังไม่ให้แผลเปียกน้ำอย่างน้อย 7-14 วัน เพื่อป้องกันการติดเชื้อนั่นเองค่ะ

ดูแลรักษาความสะอาดพื้นบ้านให้ดี

เพราะสุนัขเป็นสัตว์ที่นั่งกับพื้น หากพื้นไม่สะอาดเท่าที่ควรหรือสกปรกอาจทำให้แผลผ่าตัดทำหมันติดเชื้อได้ค่ะ

ห้ามล้างแผลโดยไม่ได้รับการอนุญาต!

ถึงแม้ว่าเราอยากให้แผลผ่าตัดของสุนัขเราหายเร็วแค่ไหน แต่เราห้าม! ล้างแผลให้สุนัขโดยใช้ไฮโดรเจน เปอร์ออกไซด์ หรือแอลกอฮอล์ล้างแผลโดยไม่ได้รับการอนุญาตจากสัตวแพทย์เด็ดขาด เพราะการใช้แอลกอฮอล์ล้างแผลจะทำให้เซลล์ผิวถูกทำลายและทำให้แผลหายช้าลง ซึ่งจะยิ่งแย่กว่าเดิมเข้าไปอีกค่ะ

อาหารการกินหลังทำหมัน

หลังจากทำหมันแล้ว สุนัขจะมีความต้องการในการกินอาหารมากกว่าปกติ ในขณะที่ร่างกายมีระดับการเผาผลาญพลังงานลดลง ดังนั้นเจ้าของน้องหมา ต้องมีการปรับเปลี่ยนการให้อาหาร รวมถึงสารอาหารที่ต้องให้ในแต่ละมื้อดังนี้

ลดปริมาณอาหาร

หลังจากที่ทำหมันแล้ว เราควรคุมปริมาณอาหารที่ให้สุนัข เพราะหลังจากทำหมันแล้วการเผาผลาญของสุนัขจะลดลง เจ้าของอาจจำเป็นต้องลดปริมาณอาหารที่ให้ตามปกติ เนื่องจากในช่วงแรกน้องหมาอาจมีอาการหิวและกินเยอะ แต่เราจำเป็นต้องฝึกการให้อาหารเพื่อให้สุนัขของเราเกิดความคุ้นชิน เพื่อให้น้องหมาสามารถทานอาหารได้อย่างพอเหมาะกับการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และทำให้ไม่ให้มีแคลอรีส่วนเกิน

กินอาหารที่มีโปรตีนสูง

การเน้นอาหารที่มีโปรตีนสูง จะช่วยให้สุนัขใช้เวลาย่อยนานขึ้น ทำให้น้องหมาก็จะอิ่มท้องได้นานกว่าเดิม ความอยากอาหารก็จะน้อยลงตามไปด้วยค่ะ

เพิ่มอาหารแห้งผสมอาหารเปียก

โดยทั่วไปแล้ว อาหารสุนัขแบบเปียกจะมีปริมาณแคลอรีน้อยกว่าอาหารแบบแห้งหรือแบบเม็ด การสลับการให้อาหารจะช่วยให้สุนัขอิ่มไวขึ้น ลดการกินอาหารที่เป็นแคลอรีส่วนเกินและทำ ให้สุนัขรู้สึกอิ่มมากขึ้นไวขึ้น

กินอาหารที่มีแอล-คานิทีน

อาหารที่ประกอบไปด้วยแอล-คานิทีน จะช่วยให้ร่างกายเกิดการเผาผลาญ ซึ่งแอล-คานิทีนสามารถพบได้ทั่วไปในเนื้อสัตว์ นอกจากนี้เราควรเสริมอาหารที่มีกากใยให้กับสุนัขด้วย เพื่อช่วยให้ระบบขับถ่ายและการย่อยอาหารให้สุนัขขับถ่ายและดูดซึมสารอาหารต่าง ๆ ได้ดีมากยิ่งขึ้น

พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปหลังทำหมัน

หลาย ๆ คนที่คิดจะทำหมันให้น้องหมา เพราะคาดหวังว่าน้องหมาจะหยุดพฤติกรรมที่ทำให้เราปวดหัว เช่น ฉี่ไม่เป็นที่ ก้าวร้าว ชอบหนีเที่ยวและพฤติกรรมอื่นอีกมากมาย มาดูกันดีกว่า ว่าการทำหมันช่วยลดหรือเปลี่ยนพฤติกรรมของสุนัขได้ไหม!?

พฤติกรรมปัสสาวะเพื่อบอกอาณาเขต

การที่สุนัขปัสสาวะไม่เป็นที่ โดยเฉพาะน้องหมาตวผู้ที่ได้รับอิทธิพลจากฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน เพื่อประกาศศักดาของตนตามที่ต่าง ๆ ด้วยการปัสสาวะ เพื่อบ่งบอกอาณาเขตของตน การทำหมันจะช่วยลดพฤติกรรมการปัสสาวะตามที่ต่าง ๆ ทั้งนอกบ้านและในบ้าน โดยพบว่าการทำหมันสามารถลดพฤติกรรมดังกล่าวได้ 50 % เลยนะ!

ลดความก้าวร้าว

พฤติกรรมความก้าวร้าวต่อสู่กันระหว่างสุนัขด้วยกัน โดยเฉพาะในตัวผู้ที่ต้องการต่อสู่เพื่อแย่งชิงตัวเมียในช่วงของการเป็นสัด หรือความก้าวร้าวอันมีสาเหตุมาจากฮอร์โมนในร่างกายที่มากเกินไป การทำหมันจะช่วยลดปัญหาพฤติกรรมก้าวร้าวลงได้ 60 % แต่ก็มีบางการศึกษาที่พบว่า การทำหมันไม่ได้ช่วยลดพฤติกรรมก้าวร้าวเลยแม้แต่นิดเดียว

พฤติกรรมการขึ้นคร่อม

เพื่อน ๆ อาจจะเคยเห็นน้องหมาบางตัว มีพฤติกรรมขึ้นขี่หรือขึ้นคร่อมสุนัขตัวอื่น วัตถุต่าง ๆ ตุ๊กตา หรือแม้แต่ขาของคน พฤติกรรมการขึ้นคร่อมอาจมีสาเหตุมาจาก ความต้องการที่จะข่มหรือแสดงอำนาจเหนือกว่า การเล่น การเรียกร้องความสนใจ หรืออาจเกิดจากการที่มีฮอร์โมนเพศมากเกินไป ทำให้เกิดแรงกระตุ้น และจากการศึกษาพบว่า การทำหมันสามารถลดพฤติกรรมการขึ้นคร่อมลงได้ 66 %

หนีเที่ยวน้อยลง

ในช่วงที่ติดสัดหรือฤดูผสมพันธุ์ของสุนัข น้องหมาไม่ว่าจะตัวผู้หรือตัวเมีย อาจมีพฤติกรรมหนีเที่ยว แต่ว่าปัญหาอาจไม่ได้อยู่ที่การหนีเที่ยวเท่านั้น น้องหมาที่ออกไปนอกบ้าน จะเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนน โดนวางยา หรือแม้แต่ถูกทำร้ายได้ การทำหมันจะช่วยลดพฤติกรรมการหนีเที่ยวลงได้มากถึง 90% เลยทีเดียวค่ะ!

ข้อดีของการทำหมันสุนัข

การทำหมันหมานั้นไม่ได้มีข้อดีแค่เรื่องการคุมกำเนิดเพียงอย่างเดียว แต่ยังมีประโยชน์ในเรื่องของสุขภาพอื่น ๆ ด้วย ดังนี้

ป้องกันการเป็นมะเร็งอัณฑะในสุนัข

โรคมะเร็งอัณฑะในสุนัขซึ่งเป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยในสุนัขตัวผู้ที่ไม่ได้ทำหมัน การทำหมันจึงช่วยป้องกันโรคนี้ได้นั่นเองค่ะ

ช่วยลดการฉี่ไม่เป็นที่ของสุนัขได้

โดยปกติสุนัขจะใช้การฉี่ตามจุดต่างๆ เพื่อแสดงอาณาเขตของตนเอง ป้องกันไม่ให้ตัวผู้ตัวอื่นเข้ามาในพื้นที่ และเป็นการส่งสัญญาณดึงดูดสุนัขตัวเมียเข้าหา การทำหมันจึงอาจช่วยลดพฤติกรรมนี้ลงได้ ก่อนที่สุนัขจะทำบ่อยจนกลายเป็นนิสัย

ช่วยไม่ให้สุนัขมีอาการติดสัด

การไม่มีรอบติดสัดทำให้ไม่มีอาการบวมที่อวัยวะเพศ และไม่มีเลือดออกจากอวัยวะเพศตามรอบผสมพันธุ์

ข้อเสียของการทำหมันสุนัข

การเผาผลาญลดลง

การทำหมันหมาอาจส่งผลให้การเผาผลาญลดลง สุนัขที่ผ่านการทำหมันมักมีความต้องการแคลอรี่ต่ำลงกว่าเดิมเฉลี่ยประมาณ 20%

อาจมีอาการบาดเจ็บที่เอ็นไขว้หน้าเข่า

การทำหมันหมาตัวเมียที่สายพันธุ์ใหญ่ ในวัยที่กระดูกยังไม่โตเต็มที่ อาจมีความสัมพันธ์กับอาการบาดเจ็บที่เอ็นไขว้หน้าเข่า จึงควรปรึกษาสัตวแพทย์เป็นกรณีไป

มีภาวะปัสสาวะเล็ด

ภาวะนี้ส่วนใหญ่มักจะเกิดขึ้นในสุนัขตัวเมีย และมักจะเกิดในวัยกลาง และวัยชราของสุนัข เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน โดยสุนัขจะมีปัสสาวะไหลออกมาเองเมื่อนอนหลับหรือนอนตะแคง ปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ที่อาจพบตามมาได้ เช่น ผิวหนังอักเสบ การติดเชื้อของกระเพาะปัสสาวะ เป็นต้น เช่นเดียวกับผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนเลยล่ะค่ะ

คำถามที่พบบ่อย

Q: สุนัขทำหมันแล้วทำให้อ้วน จริงหรือไม่?

A: การทำหมันมีส่วนทำให้สุนัขอ้วนขึ้นจริง แต่สามารถป้องกันได้ ด้วยการฝึกการให้อาหาร ลดปริมาณอาหารส่วนเกินลง นอกจากนี้ ต้องควบคุมชนิดของอาหารให้สุนัขทาน สุนัขทำหมันแล้วจะมีความต้องการอาหารมากขึ้น การให้อาหารที่เน้นโปรตีนจะช่วยให้ย่อยนานและอิ่มท้องมากขึ้น

Q: สุนัขทำหมันมีโอกาสหมันหลุดไหม?

A: การทำหมันแบ่งออกได้ 2 ประเภทคือการฉีดยาทำหมันและการผ่าตัดอัณฑะออก ซึ่งการฉีดยาทำหมันอาจทำให้เกิดความผิดพลาดและไม่สามารถคุมกำเนิดได้ แต่ในการผ่าตัดถุงอัณฑะส่วนใหญ่ไม่เกิดข้อผิดพลาดและดีต่อสุขภาพของสุนัขมากกว่า

Q: ทำหมันสุนัขลดความก้าวร้าวได้ไหม?

A: การทำหมันสุนัขไม่ได้เป็นการยืนยันว่าจะสามารถลดความก้าวร้าวในสุนัขได้ แต่ส่วนใหญ่แล้วสุนัขก็จะมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าวลดน้อยลงค่ะ แถมยังลดความเสี่ยงของการเกิดโรคต่าง ได้อีกด้วย